چرا بعضی قارچ ها به صورت دایره ای رشد می نمایند؟ راز علمی و افسانه ای حلقه های قارچ - وبلاگ بینام

به گزارش وبلاگ بینام، اگر روزی در میان طبیعت، به دایره ای کامل از قارچ ها برخورده باشید، به احتمال زیاد از خود پرسیده اید که چرا این قارچ ها به این شکل مرتب و هماهنگ رشد نموده اند. این پدیده طبیعی، با نام حلقه های پریان یا Fairy Rings شناخته می گردد. این حلقه های زیبا و عجیب نه تنها سوژه تحقیق علمی بوده اند، بلکه در فرهنگ ها و افسانه های مختلف، نمادهایی پر رمز و راز به شمار می روند. اما واقعیت علمی پشت این پدیده چیست و چرا قارچ ها دقیقاً به شکل یک دایره رشد می نمایند؟

از یک هاگ کوچک تا حلقه ای بزرگ: ساختار رشد قارچ ها

آنچه ما به عنوان قارچ می بینیم، در واقع بخش کوچکی از زندگی یک قارچ است که برای فراوری مثل ظاهر می گردد. قسمت عمده ای از قارچ، زیر زمین و به صورت شبکه ای از رشته های نازک به نام هیف (Hyphae) وجود دارد. این شبکه های زیرزمینی، که در مجموع به آن میسلیوم (Mycelium) می گویند، از یک هاگ قارچی آغاز به رشد می نمایند. این رشد در همه جهات به طور یکنواخت انجام می گردد و قارچ ها به مرور یک حلقه تشکیل می دهند.

ابتدا، میسلیوم از یک هاگ منفرد که به صورت تک هسته ای یا مونواکاریوتیک (Monokaryotic) است، آغاز می گردد. اما برای آنکه قارچ بتواند فراوری مثل کند، باید با یک میسلیوم دیگر ترکیب گردد تا به حالت دو هسته ای یا دیکاریوتیک (Dikaryotic) تبدیل گردد. زمانی که این ترکیب اتفاق می افتد، میسلیوم آغاز به فراوری قارچ می نماید. این قارچ ها ابتدا به صورت یک دایره کوچک ظاهر می شوند و با رشد و توسعه میسلیوم در خاک، این دایره هر سال بزرگ تر می گردد.

چرا قارچ ها دایره ای رشد می نمایند؟

طبق تحقیقات علمی، یکی از دلایل اصلی این شکل دایره ای، یکنواخت بودن خاک و مواد مغذی در منطقه ای است که میسلیوم در آن رشد می نماید. قارچ ها برای رشد به مواد آلی موجود در خاک احتیاج دارند و میسلیوم این مواد را در همه جهات مصرف می نماید. با پیشرفت رشد، نواحی مرکزی دایره تخلیه شده و میسلیوم به اطراف توسعه می یابد. این فرایند نه تنها شکل دایره ای ایجاد می نماید، بلکه به قارچ ها یاری می نماید تا از بیماری ها و عوامل بیماری زا در مرکز دایره فرار نمایند.

حلقه های قارچ و نقش آن ها در محیط زیست

حلقه های قارچی تنها جلوه ای زیبا از طبیعت نیستند؛ آن ها تأثیر قابل توجهی بر محیط زیست نیز دارند. میسلیوم قارچ ها با تجزیه مواد آلی در خاک، مواد مغذی را آزاد می نماید و به چرخه طبیعی زمین یاری می نماید. این فعالیت، غذای مورد احتیاج حیوانات کوچک زیرزمینی را فراهم می نماید و به سلامت خاک یاری می نماید. اما تحقیقات نشان داده اند که تأثیر حلقه های قارچ همواره مثبت نیست. در بعضی موارد، توسعه این حلقه ها می تواند باعث کاهش تنوع زیستی گیاهان، قارچ ها و باکتری های منطقه گردد. به عبارت دیگر، قارچ هایی که حلقه های پریان را تشکیل می دهند، ممکن است به عنوان مهندسان زیست بوم عمل نمایند که ساختار اکولوژیکی محیط را تغییر می دهند.

افسانه ها و داستان های مرتبط با حلقه های قارچ

این حلقه های مرموز همواره مورد توجه انسان ها بوده اند و افسانه های متعددی درباره آن ها وجود دارد. در فرهنگ انگلیسی و سِلتی، این حلقه ها به عنوان محل پایکوبی پریان شناخته می شوند. طبق این باورها، اگر انسانی وارد این حلقه ها گردد، مجبور خواهد شد تا از شدت پایکوبی بیهوش گردد. در افسانه های آلمانی نیز، این حلقه ها به پایکوبی جادوگران پیش از هالووین مرتبط هستند. علاوه بر این، در بعضی منطقه ها اگر قارچ های زردرنگی به نام کره جادوگر (Witchs Butter) در نزدیکی این حلقه ها دیده شوند، به عنوان نشانه ای از نفرین یا جادوی سیاه تعبیر می گردد.

کجا می توان حلقه های قارچ را یافت؟

اگر علاقه مندید این حلقه های زیبا و عجیب را از نزدیک ببینید، بهتر است به جنگل ها و چمنزارها سری بزنید. قارچ ها محیط های مرطوب را دوست دارند، بنابراین پاییز و پس از بارندگی، برترین زمان برای مشاهده این حلقه ها است. این پدیده طبیعی، نه تنها برای دانشمندان، بلکه برای طبیعت گردان و دوست داران افسانه ها نیز جذابیت زیادی دارد.