آنچه باید درباره رفلاکس معده بدانید
به گزارش وبلاگ بینام، بیشتر ما حداقل یک بار تجربه رفلاکس یا ترش کردن معده را در طول زندگی داشته ایم؛ در این مطلب به آنالیز دلایل رفلاکس و روش های درمان آن و تغذیه صحیح مبتلایان به این مشکل می پردازیم.
رفلاکس معده چیست؟
ریفلاکس معده (در اصطلاح عامیانه رفلاکس) دومین بیماری گوارشی شایع است. این بیماری در میان مردم به نام ترش کردن معده شناخته می شود. رفلاکس معده زمانی اتفاق می افتد که محتویات معده (شیره معده حاوی اسید) به مری باز می شود. رفلاکس معده معمولا باعث سوزش سینه می شود. این احساس از معده به داخل قفسه سینه یا گلو می رود که معمولا به عنوان سوزش سر دل شناخته شده است.رفلاکس معده چگونه اتفاق می افتد؟غذایی که می خوریم به وسیله مری وارد معده می شود. هضم غذا در معده به وسیله اسید و شیره معده آغاز می شود. دیواره معده به دلیل پوشش مناسب، در مقابل تماس مداوم با اسید و شیره معده و اثرات مخرب آنها مقاوم است. بالعکس دیواره مری به دلیل نداشتن پوشش مناسب، دفاع مناسبی هم در برابر این عوامل ندارد. در حالت طبیعی دریچه ای به نام دریچه مری بین مری و معده قرار گرفته است که اجازه می دهد غذا از مری وارد معده شود. ولی از بازگشت غذا و شیره معده به مری جلوگیری می نماید.
اگر دریچه مری وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، یعنی به خوبی بسته نشود یا بی موقع باز شود، اسید و شیره معده به داخل مری بر می گردند. همان طور که قبلاً ذکر شد دیواره مری در برابر اسید و شیره معده آسیب پذیر است. بنابراین در شرایطی که دریچه مری کار خود را به درستی انجام ندهد؛ بازگشت اسید و شیره معده به داخل مری باعث آزردگی مری می شود.1
علائم و نشانه های ریفلاکساحساس سوزش در قفسه سینه که اغلب در قسمت فوقانی شکم آغاز شده و به گردن منتشر می شود
بازگشت مواد ترش یا تلخ مزه به حلق و دهان، به ویژه در حالت درازکش
احساس درد درقفسه سینه
سرفه های طولانی
خونریزی
بلع سخت
تشخیص ریفلاکس معده چگونه انجام می شود؟در بیشتر موارد، توصیف علائم همه آن چیزی است که پزشک برای تشخیص ریفلاکس به آن احتیاج دارد. با و جود این، در صورت شدید بودن علائم و یا عدم پاسخ به درمان، ممکن است آزمایش هایی از قبیل عکس برداری با اشعه X از مری و معده پس از بلع باریم یا آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی ضرورت یابد. برای مقدار گیری مقدار اسید در بخش فوقانی و تحتانی مری، از یک آزمایش سرپایی اسید (PH) استفاده می شود.
درمان ریفلاکس معدهبدون توجه به شدت ریفلاکس، اولین قدم در کنترل آن ایجاد تغییر در بعضی عادات زندگی است. در موارد خفیف، شاید تغییر در عادت ها همه آن چیزی باشد که برای درمان به آن احتیاجمندیم. در موارد شدیدتر بیماری، علاوه بر ایجاد تغییر در عادات زندگی، درمان دارویی هم به وسیله پزشک فوق تخصص گوارش تجویز خواهد شد.
برای یاری به تسکین علائم بیماری ریفلاکس می توانید از اقدامات زیر سود ببرید:
سیگار نکشید.
غذا را در وعده های کوچک تر میل کنید.
پس از صرف غدا دراز نکشید.
بلافاصله بعد از صرف غذا ورزش نکنید.
غذاهای چرب را کاهش دهید.
از غذاها و نوشیدنی های آزاردهنده پرهیز کنید.
وزن اضافه خود را کاهش دهید.
قسمت سر رختخواب خود را بالاتر آورید.
از پوشیدن لباس های تنگ اجتناب کنید.
زمانی را صرف آرامش بخشی کنید.
درمان دارویی ریفلاکس معدهدر افراد مبتلا به علائم شدیدتر، داروها معمولا خط اصلی درمان هستند. داروهای مورد استفاده در درمان ریفلاکس عبارتند از:
داروهای ضد اسیدیضد اسیدها با خنثی کردن اسید معده موجب تسکین سریع و موقتی علائم می شوند. این داروها علائم را تخفیف می دهند اما نمی توانند بازگشت اسید را به کلی از بین ببرند.
بلوک نماینده های اسیداین دارو به جای خنثی کردن اسید، ترشح آن را کاهش می دهد. مسدود نماینده های اسید شامل سایمتیدین، رانیتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین هستند.
مهار نماینده های پمپ پروتوناین گروه موثرترین داروها در پیشگیری از ترشح اسید و درمان ریفلاکس هستند. انواعی از این دسته دارویی عبارتند از: لانزوپرازول، امپرازول، رابه پرازول، پانتوپرازول و اسومپرازول. این داروها با مهار فراوری اسید، با بافت مصدوم مری فرصت ترمیم می دهند.
جراحیتنها 5 درصد از بالغین مبتلا به ریفلاکس علی رغم مصرف دارو و ایجاد تغییر در نحوه زندگی باز هم علائم شدید یا عوارض تداوم می یابد. رایج ترین نوع جراحی در بیماری ریفلاکس، شیوه ای است به نام فوندوپلیکاسیون نیسن. برای انجام جراحی شما به پزشک متخصص جراحی عمومی ارجاع داده خواهید شد.2
افرادی که دچار رفلکس معده هستند باید از خوردن این مواد غذایی پرهیز نمایند
قهوه، چای و نوشابه های کولااین نوشیدنی ها حاوی کافئین یا تئین هستند، این ماده موجب سست شدن اسفنکتر مری و بالا آمدن اسیدها می شود. از سوی دیگر، ممکن است کافئین و تئین مخاط ریه را تحریک نمایند و باعث التهاب ریه در بین کسانی که مبتلا به رفلاکس معده- مری هستند، بشود.
نوشیدنی های گازداراز تمام نوشیدنی های گازدار باید اجتناب کرد زیرا این نوشیدنی ها احتمال نفخ را افزایش می دهند، نفخ نیز بر روی اسفنکتر مری تأثیر منفی دارد.
کافئین و تئین مخاط ریه را ممکن است تحریک نمایند و باعث التهاب ریه در بین کسانی که مبتلا به رفلاکس معده - مری هستند، بشوند.
شیرشیر ماده ای غذایی است که باید از آن پرهیز کرد، زیرا حاوی چربی، پروتئین و کلسیم است، سه عنصری که باعث تحریک و نهایتا فراوری اسید معده می شوند.
شکلات شیریشکلات شیری، همزمان هم حاوی چربی است و هم کافئین؛ بنابراین به عنوان عامل ایجاد سوزش معده شناخته می شود.
خوراکی های چرب و میوه هاهر چه غذا چرب تر باشد، هضم آن مشکل تر و طولانی تر خواهد شد. در این حالت مواد غذایی مدت بیشتری در معده باقی می مانند، و این ماندن ترشح اسیدهای معده را افزایش می دهد.
مرکبات و آب مرکبات (پرتقال، لیمو ترش ...)به دلیل اسیدی بودن شان به شیره معده اضافه می شوند. از سوی دیگر، ویتامین C که در مرکبات وجود دارد، ترشح اسید معده را افزایش می دهد.
نعناع سبز و قرص نعناعنعناع خاصیتی دارد که این خاصیت باعث سست شدن اسفنکتر مری می شود. این مورد در باره گوجه فرنگی هم صدق می نماید.
ادویه ها و گیاهان معطردر واقع، ادویه ها و گیاهان معطر استعداد تحریک بیشتر مخاط مری را دارند و احساس سوزش را تشدید می نمایند.3
پی نوشت:
1.www.drdr.ir
2.www.darmankade.com
3.www.jadidtarin.com
منبع: راسخون